Maandelijks archief: november 2023

Wilg

Na de storm Ciarán was ik verdrietig. Echt verdrietig. De oude wilgenboom waar ik zo van hield, had het natuurgeweld niet doorstaan. Finaal doormidden gebroken. De machtige stam lag in het natte gras en ik kreeg natte wangen. 

Altijd als ik er langs liep, genoot ik van deze boom. In ieder jaargetijde. Vaak vroeg ik me af wat deze boom allemaal ‘gezien’ had in zijn lange leven. In ieder geval had hij het geluk om op een landgoed te staan. Hij hoefde niet te wijken voor autowegen, woonwijken of bedrijventerreinen. 

De stam was ruw, de schors gebarsten en langs een inkeping groeiden er elfenbankjes, als traptreden naar een verborgen deurtje. Ik stelde me graag voor dat die treden gebruikt werden door magische voetjes, van degene die in de boom woonde.
Ja natuurlijk is dat fantasie, maar het was echt een sprookjesboom voor mij. 

Maar ook gewoon als boom, als stukje natuur, vond ik hem heel bijzonder. Ooit, waarschijnlijk lang voor mijn geboorte, begonnen als kiempje uit een wilgenkatje. In tientallen jaren uitgegroeid tot een majestueuze boom. Toevlucht voor vogels en insecten, schuilplaats voor muisjes en egeltjes. Schaduw onder de bladeren in de zomer, beschutting tussen de wortels in de winter. Een stukje stabiliteit in het veranderende landschap en de veranderende wereld.
Vroeger misschien wel op de foto gezet door een heer in kostuum, met een vierkante camera op een houten statief.
Nu door een vrouw in een spijkerbroek, die haar iPhone uit haar binnenzak haalt om een foto te maken. 

Ik weet niet wat het beleid is van de beheerders van het landgoed. Ik hoop heel erg dat ze de boom zo laten liggen als hij ligt. Dat het gedeelte wat nog overeind staat, verder leeft.  Dat het stuk wat gebroken op de grond ligt, dient als voedsel en schuilplaats voor dieren, planten en paddenstoelen. Dat deze boom dus het respect krijgt wat hij volgens mij verdiend heeft en niet eindigt in de shredder. 

Toen ik er van de week weer langs liep, lag alles er nog zoals ik het een paar weken geleden aantrof, na de storm. Dus tot nu toe is er nog niet ingegrepen.
Ik heb een stukje schors en een stukje hout meegenomen, van de stukken die verspreid om de boom heenlagen. Als herinnering, mocht het zo zijn dat ze ‘mijn’ lieve boom toch weghalen. Ik heb namelijk niet zo heel veel vertrouwen meer in de mensheid wat dat betreft.

Vanmorgen las ik de uitslag van de ‘Herfstkukai’ , een kleine Haiku-wedstrijd waar ik aan mee had gedaan. Tot mijn plezier zag ik dat van de 75 inzendingen mijn haiku op de tweede plaats is geëindigd.
Het thema van de wedstrijd was ‘Storm’.  Een mooie gelegenheid voor een eerbetoon aan mijn lievelingsboom. 

oude wilgenboom
toont in zijn gebroken kern
onverwacht blank hout

Nederlandse les

Eens in de week geef ik Nederlandse les aan mensen uit Oekraïne.
Afgelopen februari zag ik op een website dat er vrijwilligers hiervoor gevraagd werden en dit leek me echt iets voor mij.
Ik was dan ook best teleurgesteld dat na contact met de organisatie bleek dat ze al in augustus waren begonnen, maar vergeten de oproep van de site te halen.
Nou ja, het zij zo. Er kwam vast nog wel iets anders op mijn pad wat goed bij mij zou passen.
Maar nog geen week later werd ik gebeld. Er waren een paar oudere mensen die ook graag Nederlands zouden leren en zou ik daarmee een lesgroepje willen starten?
Ja, dat wilde ik heel graag.
Dus zo geschiedde.

Iedere week komen we bij elkaar en ik heb zoveel bewondering voor mijn cursisten.
Ik geef het je te doen, als je in de zestig en zelfs in de zeventig bent, om naar een volkomen vreemd land te vluchten en daar te proberen een nieuw leven op te bouwen.
Wat laten deze mensen ontzettend veel achter. En helaas is het inmiddels zo dat een paar ook niets meer hebben om naar terug te gaan. Hun huis bestaat niet meer. 

Als ik naar mezelf kijk, merk ik dat ik veel minder makkelijk nieuwe dingen leer als toen ik jonger was. Uiteraard zullen deze mensen dat ook hebben.
Hoe knap is het dan dat ze Nederlands leren. Niet alleen de taal is anders, maar het alfabet ook. Dus dubbelop leren.
Nederlands is ook niet de meest logische taal. Een oog, twee ogen. En niet oogen. Hèt oog, hèt oor, maar dé neus.  En die rare tweeklanken:  eu, ie, ij, ei, au, ou, oe, voor ons zo makkelijk maar er is voor hen niks eenvoudigs aan.

In de andere groep zitten alleen jongeren en een aantal spreekt Engels. Dat is heel makkelijk soms, als je dan niet duidelijk kan maken wat een woord betekent, dan zeg je het ook even in het Engels.
Maar ‘mijn’ mensen spreken geen woord Engels. Dus moet ik soms alle creatieve zeilen bijzetten om duidelijk te maken wat ik bedoel.
Natuurlijk is er wel een vertaalapp, maar die gebruiken we zo weinig mogelijk.
En als we hem gebruiken klopt er vaak niks van. Hilariteit aan beide kanten.
Want als iemand vraagt, tijdens de les over het menselijk lichaam, waar je strijkijzer zit, dan kan ik echt mijn gezicht niet in de plooi houden. Hoeft ook niet, andersom is het soms ook zo, dus we lachen heel wat af samen. 

Typisch Nederlands is natuurlijk ook onze harde G-klank. Eén man, laten we hem om privacyredenen Olec noemen, doet zo vreselijk zijn best dat ik soms bang ben dat hij er in blijft hangen.
Een woord als ‘graag’  wordt gggggggggraaggggggggggggggg en hij schraapt daarbij zo lang en hard zijn keel dat ik niet gek zou opkijken als zijn huig nog een keer op tafel belandt.
Tweeklanken zijn ook lastig zei ik al, dus een woord als ‘schrijven’ is haast martelend. Sjggggggggriiiiiiiiiiiiijeven. 
En dan heeft hij het onder de knie, kom ik met een woord als ‘vinger’ en moet hij nog leren dat het niet vin-gggggggger is, maar dat we dan ineens een ng-klank hebben.

Ik was blij dat Olec er weer was vandaag. Hij was voor een kort bezoek teruggegaan naar Oekraïne maar toen hij weer naar Nederland wilde waren er blokkades bij de Poolse grens. En kon hij niet terug naar wat nu zijn huis is.
Anderhalve week later dan gepland kon hij pas door. Ik kan me niet goed indenken hoe stressvol dat geweest moet zijn voor hem, en voor zijn gezin dat hier gebleven was.

Maar gelukkig, hij was vanmiddag weer op de les.
Zijn tas ging open en er kwam een zakje bonbons uit. ‘Oekraïense sjnoooeeep!’ zei hij en drukte het mij in de handen.
‘O wat lekker, die nemen we straks met elkaar in de pauze bij de thee!’ zei ik. (We pauzeren altijd met beide groepen tegelijk)
‘Nee nee nee nee!’ riepen Olec en zijn buurvrouw tegelijk.
Ik was even beduusd, bang dat ik het verkeerd begrepen had. Ik zette de bonbons op de tafel.
Druk gesprek in het Oekraiens tussen Olec en buurvrouw. Dus onverstaanbaar voor mij.
Daarna zei buurvrouw, die iets verder is met Nederlands spreken:  ‘Deze zijn voor jou en je gezin. Niet voor hier.’

Nah, daar was ik werkelijk even ontroerd van. Dan ga je terug naar je thuisland waar zo’n beetje alles kapot is gegaan, sta je anderhalve week vast aan de grens, maar heb je er toch om gedacht om chocolade mee te nemen voor die Nederlandse vrouw die je twee uur per week lesgeeft. 

Aan het eind van de les pakte ik toch het zakje nog eens en probeerde uit te delen. Maar iedereen zei vastbesloten: ‘Nee! Voor jou. Voor thuis.’ 

Ik stopte de bonbons in mijn tas. En nam ze mee naar huis. Mijn huis staat er namelijk gewoon. En mijn man kwam gewoon thuis en ik hoefde niet anderhalve week in de zenuwen te zitten of hij ooit nog thuis kon komen.
Ik heb de bonbons op mijn mooiste schaaltje gezet. En vanavond nemen we er een. Op Olec en al die andere dappere mensen.




11 jaar later

Het is maar een datum, dacht ik.
Maar zo werkt het niet.
Het gaat wel wennen, dacht ik.
Maar zo werkt het niet.
Straks hoef ik niet meer te huilen, dacht ik.
Maar zo werkt het niet.
Je komt bij me als ik je nodig hebt, dacht ik.
Maar zo werkt het niet.
De scherpte gaat er op den duur vanaf, dacht ik.
Maar zo werkt het niet. 

Ik was bang om je stem te vergeten
Maar zo werkt het niet
Ik was bang dat ik niet meer aan je zou denken
Maar zo werkt het niet
Ik was bang dat je zou vervagen
Maar zo werkt het niet

Alles is anders dan ik dacht,
Want zo werkt het niet
Er is geen protocol, geen handleiding
Want zo werkt het niet
Juist jij, juist op die manier, juist in die tijd, dat kunnen vatten
Zo werkt het niet

Loslaten in liefde
Vasthouden in herinnering
Dat is het enige wat ik kon doen
in de afgelopen jaren
Dat is het enige wat ik kan doen
in de jaren die komen gaan